خودسرزنشگري نوعي ويژگي شخصيتي است كه به مرور با توجه به شيوه تربيتي و اتفاقاتي كه در روند رشد رخ داده است، شكل مي‌گيرد. بسياري از افراد در صورتي كه با شكست يا خطا مواجهه مي‌شوند، خود را به شدت سرزنش مي‌كنند. اين افراد اعتقاد بر اين دارند كه اين افكار ضريب خطاي آنها را كم خواهد كرد. بيشتر افراد در جامعه دچار اين ويژگي هستند. افراد كمالگرا و وسواسي بيشتر دچار خودسرزنشگري و مقصر دانستن خود مي‌شوند. در شرايط شديدتر گاهي خود را مقصر خطاهاي ديگران مي‌دانند.

منبع: خودسرزنشگري | درمان خودسرزنشي و ذهن سرزنشگر

خودسرزنشگري

خود سرزنش گري چيست؟ نوعي رفتار وافكار خودآيند است كه افراد فعاليت هاي خود را دائم سرزنش مي‌كنند و زير سوال مي‌برند. اين افراد مدام از خودشان ايراد مي‌گيرند و در هر موقعيتي خود را سرزنش مي‌كنند. حتي در مواقعي خيلي شديد، دائم نشخوار فكري دارند. در موقعيت هايي افكار خود را به شدت به تحليل اتفاقات افتاده اختصاص مي‌دهند. به طور كل كساني كه مبتلا به خودسرزنشگري هستند، بابت اتفاقات و مسائلي كه رخ مي‌دهد، حتي اگر جزئي باشد خود را مقصر مي‌دانند و احساس بدي به آنها دست خواهد داد.

نشانه هاي خود سرزنشگري

افراد دچار خودسرزنشگري با نشانه هاي زير قابل شناسايي هستند. برخي از اين نشانه ها به شرح زير هستند. اگر اين نشانه ها را در خود يا عزيزان تان مي بينيد حتما از خدمات مشاوره روانشناختي استفاده نماييد.

• اگر ديگران نيز كار خطا انجام دهند، خود را سرزنش خواهند كرد.
• باهر ناراحتي بيشترين غصه و ناراحتي را تحمل خواهند كرد.
• بيش از حد خود را محاكمه مي‌كنند.
• توانمندي هاي خود را نمي‌بينند.
• ترسو
• منفعل
• ناراضي
• ويژگي كمالگرايي
• ايرادگير
• وسواس
• اضطراب
• افسردگي
• استرس
• عدم شناخت استعداد ها
• كمبود اعتماد به نفس

علت خودسرزنشگري

به مرور با توجه به نوع تربيت و تجربه هاي دوران كودكي، خودسرزنشگري شكل خواهد گرفت. شما بدون آن كه خود بدانيد خطوط فكري و نحوه تحليل تان نيز تحت تاثير دوران كودكي و تجربيات تان است. بنابراين براي كشف علت و ريشه مشكل بايد از خدمات تخصصي روانشناسان استفاده نماييد. در ادامه علل و عواملي كه در خودسرزنشگري نقش دارد را شرح داده ايم.

1.كمال گرايي‌

افرادي كه مبتلا به اختلال كمال گرايي هستند، خودسرزنشگري نيز در آنها شكل خواهد گرفت. افراد كمال گرا استانداردهاي بسيار سخت گيرانه دارند و همه چيز را بايد بدون ضعف انجام دهند. اگر در كاري با شكست مواجهه شوند و يا خطاي كوچكي داشته باشند، خود را سرزنش مي‌كنند.

2. رفتار والدين

كودكان آينه رفتار والدين خود هستند، زماني كه والدين با خطا مواجهه شوند و رفتار سرزنش گرانه انجام دهند، كودك با مشاهده ياد مي‌گيرد كه با پس از هر خطا خود را سرزنش كند و از خود ناراضي باشد.

3. خطاهاي قبلي

گاهي به دليل اشتباهات و خطاهايي كه فرد در گذشته مرتكب شده است، دچار خودسرزنشگري مي‌شود. اتفاقات نامطلوب، خطاها، شكست ها و اتفاقات ناگوار گذشته كه به هر دليلي رخ داده است ما را مبتلا به خودسرزنشگري خواهد كرد.

4. وسواس

يكي از دلايل خودسرزنشگري، وسواس است. گاهي كار اشتباهي كه انجام نداده ايم و قصدش را هم نداريم اما به دليل اختلال وسواسي كه داريم اين اشتباه دائم در فكر ما در حال كنكاش است. در نتيجه سبب خودسرزنشگري خواهيم شد.

5. رفتار اشتباه والدين

والدين در رشد و شكل گيري شخصيت افراد نقش بسيار مهمي دارند. گاهي در دوران كودكي اتفاقي رخ مي‌دهد كه كودك مقصر نيست اما با تنبيه و سرزنش هاي والدين روبرو خواهد شد. اين احساس گناهي كه در كودك رخ مي‌دهد، موجب خودسرزنشگري مي‌شود.

درمان خودسرزنشگري

خودسرزنشگري ويژگي خوشايندي نيست كه فرد در طول عمر آن را تحمل كند. اين ويژگي مشكلات زيادي را براي افراد ايجاد مي‌كند. بهتر است براي درمان اين ويژگي كه باعث آسيب به سلامت روان افراد مي‌شود، از روش هاي زير اقدام كنيد.

1. ارزيابي افكار

افراد خودسرزنشگر مانند افراد كمالگرا باورهاي منفي به خطا، شكست و نقص دارند. هر اتفاق ناخوشايندي را شكست تلقي مي‌كنند و غير قابل پذيرش آنها است. براي افكار خود، سعي كنيد منطقي فكر كنيد كه آيا طرز فكرتان صحيح است يا خير؟ چه مقدار منطق چاشني افكارتان است؟ آيا ارزش دارد سر چيزهاي كوچك خود را مقصر بدانيد؟

2. بررسي مزايا و معايب خودسرزنشگري

به افكار خودسرزنشگرايانه خود فكر كنيد. آيا اين افكار در گذشته سودي براي شما داشته است؟ آيا‌ به شما كمك كرده است؟ آيا اين ويژگي چه آسيب هايي به شما وارد كرده است؟ آيا‌تا به حال در زندگي شما مزايايي داشته است؟ اگر معايب خودسرزنشگري بيشتر از مزاياي آن بود بهتر است سبك زندگي سالم را انتخاب كنيد.

3. پذيرش اشتباهات

با يكي از روش هاي درماني، درمانجويي كه ويژگي خودسرزنشگري دارد مي‌آموزد تا اشتباهات خود را بپذيرد. انسان جايز الخطا است و ممكن است در كاري شكست بخورد يا خطايي مرتكب شود. اين تكنيك درماني كمك مي‌كند كه به جاي سرزنش و مقصر دانستن خود، از راهكارهاي بهتري استفاده كنيد.

4. كمك از اطرافيان

زماني كه به ويژگي هاي نامناسب خودسرزنشگري پي برديد، از دوستان و اطرافيان خود كمك بگيريد تا زماني كه اين افكار به سراغ شما آمدند، نگذارند تا اين تفكر ادامه پيدا كند. با كمك ازاطرافيان روند بهبودي و درمان سريع تر اتفاق خواهد افتاد.

5. كمك از روانشناس

مشورت و كمك از روانشناس بسيار مهم است. افرادي كه افكار خودسرزنشگرانه دارند، با كمك از روانشناس مي‌توانند راحت تر و بدون چالش بيشتر روند درمان را پيش بگيرند. روانشناس با بررسي ويژگي هاي شخصيتي كه داريد بهترين روند درماني را استفاده مي‌كنند.

كلام آخر

خودسرزنشگري يكي از ويژگي هاي شخصيتي منفي است كه افرادي را درگير خود كرده است. كمالگرايي و وسواس در بروز اين ويژگي اثر گذار هستند. بسياري از افراد توانايي خود درماني و كنترل افكار را ندارند. با كمك از روانشناس و مشورت با آن روند درماني خوبي را خواهيد داشت. مركز مشاوره ذهن نو از خدمات حضوري و تلفني برخوردار است. شما عزيزان براي ارتباط با متخصصين با تجربه ذهن نو با شماره تلفن هاي درج شده تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه خودسرزنشگري مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: خودسرزنشگري | درمان خودسرزنشي و ذهن سرزنشگر